Data is het nieuwe goud, wordt weleens gezegd. Daar wil Europa beter van kunnen profiteren door middel van de EU Data Act. Deze nieuwe verordening geeft Europese bedrijven en consumenten meer controle over hun eigen data. Tegelijkertijd wordt de macht van Amerikaanse techbedrijven als Google, Microsoft en Amazon ingeperkt.

EU Data Act aangenomen

In februari van 2022 kwam Europa met het voorstel voor de EU Data Act. Dit voorjaar werd een tussentijds akkoord bereikt en op 9 november heeft het Europees Parlement de EU Data Act aangenomen.

Deze verordening bevat onder meer regels over het vereenvoudigen van de toegang tot data en het kunnen wisselen van cloudprovider voor gebruikers binnen de EU. Naar verwachting zal deze verordening een boost geven aan de data economie in Europa en zal het voordelen opleveren voor Europese bedrijven.

De Data Act geeft zowel personen als bedrijven meer controle over hun gegevens. Deze Europese wetgeving maakt duidelijk wie waarde kan creëren uit data en onder welke voorwaarden.

Hieronder sommen we de belangrijkste regels van de EU Data Act op.

Zeggenschap over data

The internet of things: een bekend fenomeen, dat ons leven nog makkelijker maakt. Allerhande apparaten zijn verbonden met het internet, waardoor we ze op afstand kunnen bedienen of ons van extra informatie kunnen voorzien. Denk aan slimme thermostaten, wasmachines en deurbellen. Ook steeds meer apparatuur in de zorg en industrie is verbonden met het internet én verzamelt onze data.

Deze data is nu nog vaak in handen van (vaak niet-Europese) fabrikanten. De EU Data Act brengt hier verandering in en geeft consumenten en bedrijven meer zeggenschap over wat er kan worden gedaan met de gegevens die worden gegenereerd door hun verbonden producten.

Verbonden producten en gerelateerde diensten moeten zodanig worden ontworpen en vervaardigd dat product- en gerelateerde dienstgegevens standaard toegankelijk zijn voor gebruikers. Dit omvat ook de relevante metadata die nodig is om de gegevens te interpreteren en te gebruiken.

Data delen met derde partijen

De data die door slimme apparaten wordt verzameld, moet dus toegankelijk worden gemaakt voor gebruikers ervan. Daar houdt de verordening echter niet op. Op verzoek van een gebruiker moeten fabrikanten en andere gegevenshouders de data ook aan een derde partij ter beschikking stellen.

Waarom deze regel?

Zodat gebruikers voor onderhoud en reparatie niet langer afhankelijk zijn van de maker. Daarmee wordt tegelijkertijd gezorgd dat andere (Europese) bedrijven een kans krijgen om hier hun voordeel mee te doen.

Geen ‘lock-in’ bij cloudproviders

Overstappen van de ene clouddienst naar de andere is op dit moment vaak een complexe zaak. Hierdoor ontstaat er al snel een ‘lock-in’ situatie. Dat moet anders, vindt de EU. De Data Act stelt klanten in staat om snel en efficiënt over te stappen van de ene cloudprovider naar de andere. Daarnaast worden er waarborgen ingevoerd tegen onwettige gegevensoverdracht door aanbieders van clouddiensten.

Transparantie

Voor de aankoop, huur of lease van een slim product dat data verzamelt of voor de levering van daaraan gerelateerde diensten, moet de verkoper, verhuurder, fabrikant of andere gegevenshouder informatie hierover verstrekken aan de gebruiker. De gebruiker moet specifieke en duidelijk begrijpelijke informatie ontvangen over de data die het slimme product kan genereren, inclusief het type, het formaat en het geschatte volume ervan.

Geen oneerlijke contractvoorwaarden

Het delen van data moet op eerlijke basis verlopen, ongeacht de machtspositie van de betrokken partijen. Het opleggen van oneerlijke contractvoorwaarden door een partij met een veel sterkere onderhandelingspositie is dan ook een absolute no go in de nieuwe wetgeving.

Toegang tot particuliere data bij nood

Doet zich een noodsituatie voor, zoals een overstroming of bosbrand? Dan moet het voor overheidsinstanties mogelijk zijn om toegang te krijgen tot en gebruik te maken van gegevens die in het bezit zijn van de particuliere sector. Dit geldt ook als er een wettelijk mandaat moet worden uitgevoerd en de gegevens hiervoor niet op een andere manier beschikbaar zijn.

Wanneer treedt de EU Data Act in werking?

De EU Data Act, wordt 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van kracht en is 20 maanden na inwerkingtreding van toepassing. Boetes voor niet-naleving zullen worden opgelegd en gehandhaafd door EU-landen.

Zeker weten dat u niks mist?

Abonneert u zich dan nu op onze nieuwsbrief en ontvang onze blogs automatisch iedere maand in uw mailbox.