Geschillen op het gebied van ICT kunnen grote impact hebben. Zowel voor afnemers als leveranciers. Het op de juiste manier oplossen van een geschil is dan ook essentieel, maar hoe werkt dat eigenlijk? Is de rechter uw enige optie of zijn er meer mogelijkheden? In deze blog sommen wij de belangrijkste vormen van geschilbeslechting voor u op.


Geschilbeslechting in IT

Geschilbeslechting begint bij het sluiten van het contract.

Waarom?

Omdat u bij voorkeur in het contract een bepaling opneemt over de wijze waarop u een geschil wenst te beslechten. Dit kan zijn door een gang naar de rechter, maar u kunt ook kiezen voor een andere wijze van geschilbeslechting en/of geschiloplossing.

De term geschiloplossing is breder dan geschilbeslechting. De term geschiloplossing omvat mede niet-bindende vormen om tot beëindiging van een geschil te komen, zoals mediation. De praktijk spreekt dikwijls over alternatieve geschilbeslechting (Alternative Dispute Resolution, ADR). Bekende vormen zijn: arbitrage, bindend advies en mediation.

Zit u middenin een geschil?

Check dan of en welke bepalingen er opgenomen zijn over geschilbeslechting in uw overeenkomst.

Ontbreekt een bepaling hierover?

Dan geldt de wettelijke bevoegdheid van de rechter.

Geschil voorleggen aan de rechter

Partijen kunnen een geschil over een overeenkomst voorleggen aan de rechter die op grond van de wet bevoegd is. Doorgaans zal dit de Nederlandse rechter zijn en start de procedure bij de rechtbank.

Vervolgens rijst de vraag: welke rechtbank?

Voor rechtspersonen geldt in de regel dat gekeken wordt naar de plaats van vestiging. Overigens is het ook mogelijk om – uit praktische overwegingen – vooraf in de overeenkomst al op te nemen welke rechtbank bevoegd is bij een geschil.

Nederland kent drie verschillende gerechten: rechtbanken, gerechtshoven en Hoge Raad.

Zoals gezegd start de behandeling van een geschil doorgaans in de rechtbank. Gerechtshoven behandelen het hoger beroep. De Hoge Raad is de hoogste Nederlandse rechterlijke instantie en heeft als voornaamste taak de behandeling van cassatieberoepen tegen rechterlijke uitspraken.

Internationaal zakendoen?

Het belang van de keuze voor een bevoegde rechter is groot bij internationale overeenkomsten. Het gaat hier om overeenkomsten met grensoverschrijdende aspecten, zoals partijen die in verschillende landen zijn gevestigd of waarbij de uitvoering van de overeenkomst in een ander land plaatsvindt. Als er namelijk geen beding over de bevoegde rechter opgenomen is in het contract, zal op grond van internationale regelgeving worden beoordeeld welke rechter bevoegdheid heeft.

Arbitrage met branchespecialisten

Partijen kunnen de bevoegdheid van de rechter opzij zetten door te kiezen voor arbitrage. De rechter is dan niet langer bevoegd. De wet kent een uitgebreide regeling voor arbitrage in hoofdstuk 4 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

Arbitrage wordt soms bestempeld als ‘particuliere rechtspraak’, waarbij partijen ruimte wordt geboden om een keuze te maken voor de arbiters die het geschil behandelen.

Het voordeel daarvan?

Er kan gekozen worden voor arbiters met specifieke materiedeskundigheid, zoals specialisten in de betreffende branche. Arbitrage wordt gefaciliteerd door diverse (soms sectorspecifieke) arbitrage-instituten. In de ICT-sector is dat de Stichting Geschillenoplossing Automatisering (SGOA).

Arbitrage vindt plaats onder geheimhouding en is dus niet openbaar zoals bij gewone rechtspraak. Belangrijk verschil daarnaast is dat bij arbitrage geen hoger beroep openstaat, tenzij anders overeengekomen.

Overigens zijn de kosten voor arbitrage – als je deze vergelijkt met gewone rechtspraak bij de rechter – aanzienlijk hoger.

Let op!

Arbitrage dient overeengekomen te worden. Dat kan door middel van een arbitragebeding in het IT-contract of een overeenkomst tot arbitrage. Een arbitragebeding kan ook zijn opgenomen in de algemene voorwaarden.

Bindend advies als geschiloplossing

Een bindend advies wordt aangegaan op basis van een vaststellingsovereenkomst (artikel 7:900 BW) tussen de partijen. Hierin laten partijen een geschil beslechten door een bindend adviseur. De uitkomst is bindend en als zodanig geen advies.

Bindend advies heeft als voordeel dat partijen zelf kiezen wie zij als bindend adviseur kiezen en op welke wijze de procedure dient te verlopen. Daardoor zijn snelheid, efficiency en een informele behandeling mogelijk. Gebruikelijk is om een bindend advies procedure te voeren onder toepasselijkheid van een bindend adviesreglement.

Goed om te weten!

Partijen doen ten aanzien van het geschil door middel van de vaststellingsovereenkomst afstand van het recht om de gang naar de rechter te maken.

Mediation: een vorm van onderhandeling

Mediation is een (informele) vorm van geschiloplossing waarbij partijen met elkaar onder begeleiding van een mediator trachten tot een oplossing te komen. Mediation is feitelijk een vorm van onderhandeling, onder begeleiding van een of meer mediators. Partijen kiezen samen de mediator(s).

Partijen kunnen in een overeenkomst opnemen dat zij een geschil wensen op te lossen via mediation. Ook nadat een geschil is gerezen, kunnen partijen met elkaar afspreken het geschil via mediation te beslechten.

De basis voor mediation is een door de partijen - bij de aanvang van de mediation - te sluiten mediation-overeenkomst. Daarin wordt onder meer geheimhouding vastgelegd. Indien de mediation leidt tot overeenstemming tussen de partijen, dan worden deze afspraken vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst.

Ontvang onze blogs in uw mailbox

Wilt u onze blogs gewoon in uw mailbox ontvangen? Meldt u zich dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief.