Veel discussies tussen contractspartijen gaan over de vraag of de leverancier wel heeft voldaan aan de afspraken die partijen hebben gemaakt. Wat is er nu eigenlijk afgesproken? Let op! De formulering van de verplichtingen over en weer luistert heel nauw. Wordt er bijvoorbeeld gesproken over ‘streven naar’ een bepaalde datum of over ‘harde eisen’? De consequenties bij tekortkomingen liggen mijlenver uit elkaar. Daarom een overzicht van de belangrijkste verschillen en het belang van het maken van de juiste keuze.

Wat is een inspanningsverplichting en hoe herken je het?

De naam zegt het al: bij dit type verplichting belooft een leverancier of opdrachtnemer zich in te spannen om een bepaald resultaat te behalen.

Er worden geen ‘harde’ beloftes gedaan. Heeft de afnemer het idee dat de leverancier tekortschiet?

Dan moet hij kunnen bewijzen dat de leverancier zich onvoldoende heeft ingespannen om het resultaat te behalen. De vraag is dan of de leverancier alle maatregelen heeft getroffen en de inspanningen heeft verricht die van hem verwacht mochten worden? In de rechtszaal blijkt dit vaak een lastige opgave.

Een inspanningsverplichting is te herkennen aan bepalingen als:

“Leverancier streeft naar......” of “Leverancier spant zich in om.....”. In algemene voorwaarden staat ook vaak een zinsnede als: “Op leverancier rust slechts een inspanningsverplichting” of “Diensten worden geleverd op basis van best effort.”

Als er geen concrete of SMART-geformuleerde afspraken zijn opgenomen in een contract, dan is er vaak sprake van een inspanningsverplichting.

Wat is een resultaatsverplichting en hoe herken je het?

Bij dit type verplichting worden er afspraken gemaakt, waaraan de leverancier of opdrachtnemer ook echt gehouden kan worden.

Is het afgesproken resultaat niet behaald?

Dan schiet de leverancier tekort en is er sprake van wanprestatie, mits er geen sprake is van overmacht.

Een resultaatsverplichting is te herkennen aan bepalingen als:

“Leverancier verplicht zich ertoe om uiterlijk op <datum> fase 1 van het IT-project op te leveren” of “Leverancier is verantwoordelijk voor het verkrijgen van de benodigde certificaten.”

Er is nog een derde optie: de garantieverplichting

Deze verplichting gaat nog een stap verder dan de resultaatsverplichting. Bij de garantieverplichting kan namelijk ook geen beroep worden gedaan op overmacht.

Bij beloftes die gemaakt worden als garantie, is een leverancier dus zelfs aansprakelijk als het buiten zijn invloedssfeer ligt. Dit heeft uiteraard verregaande, juridische consequenties. Voorbeeld van een garantieverplichting is: “Leverancier garandeert 24/7 99,7% beschikbaarheid van de app.”

Juridische consequentie inspannings- vs. resultaatsverplichting

De belangrijkste consequentie van inspannings- of resultaatsverplichting is pas merkbaar als het fout loopt. Op dat moment wil de afnemer namelijk schade verhalen op de leverancier.

Bij een resultaatverplichting is dit proces helder. Wordt een afgesproken doel niet behaald en is er geen sprake van overmacht?

Dan is er over het algemeen sprake van een wanprestatie.

In dat geval moet de leverancier eerst in de gelegenheid worden gesteld om het doel alsnog te behalen. Ontbinding kan pas plaatsvinden als het doel ook niet binnen de afgesproken hersteltermijn wordt behaald.

Bij een inspanningsverplichting ligt dit anders. Of er sprake is van een wanprestatie moet beoordeeld worden op basis van de inspanning die de leverancier heeft geleverd.

Op dat moment wordt gekeken of de leverancier gehandeld heeft conform de eisen in de branche en zoals van een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot verwacht mag worden.

Is dat niet het geval?

Dan is er sprake van een toerekenbare tekortkoming en zal de leverancier de gelegenheid moeten krijgen om de zaak te herstellen. Via een sommatie kan er een termijn worden gesteld aan het alsnog behalen van het resultaat.

Lukt dit niet?

Dan kan er eventueel schadevergoeding worden gevorderd en in sommige gevallen is het mogelijk over te gaan tot ontbinding van de overeenkomst.

Let goed op welke verplichtingen u aangaat of afspreekt

Zoals u kunt zien, zijn de juridische consequenties bij een inspanningsverplichting en een resultaatsverplichting aanzienlijk verschillend. Wees u zich hier goed van bewust. Afspraken kunnen heel eenvoudig als inspanningsverplichting worden geformuleerd en ‘verstopt’. Daarom is het belangrijk alert te zijn.

Overigens is het ook mogelijk om zowel inspannings- als resultaatsverplichtingen op te nemen in een contract. Een juiste balans zorgt voor duidelijkheid en zekerheid bij de afnemer zonder de leverancier onnodig zwaar te belasten.

Het doel van iedere goede overeenkomst is om gezamenlijk tot een succesvol resultaat te komen. Daar horen afspraken bij die voor beide partijen goed werken.

Op de hoogte blijven?

Meldt u zich dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief en ontvang onze blogs automatisch in uw mailbox.