Eind 2020 was er een rechtszaak tussen Voetbal TV en de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). In die zaak stond het ‘gerechtvaardigd belang’ van de verwerking van persoonsgegevens centraal. De rechtbank stelde de AP in het ongelijk, waarna de Autoriteit Persoonsgegevens in hoger beroep ging. De Raad van State heeft nu uitspraak gedaan in hoger beroep en ook hier is de AP in het ongelijk gesteld.
Gerechtvaardigd belang bij de verwerking van persoonsgegevens
De rechtbank Midden-Nederland heeft op 23 november 2020 uitspraak gedaan in een zaak die door Voetbal TV was aangespannen tegen de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).
De zaak ging over een boete van maar liefst € 575.000,- die de AP aan Voetbal TV had opgelegd, omdat deze onrechtmatig persoonsgegevens zou hebben verwerkt.
Hoe dat zit?
Via het online platform Voetbal TV werden amateurvoetbalwedstrijden uitgezonden. Hierbij kwamen personen (herkenbaar) in beeld en volgens de AP zou er voor de verwerking van deze persoonsgegevens geen geldige grondslag zijn.
De rechtbank oordeelde in 2020 echter dat de AP het besluit om de boete op te leggen onzorgvuldig heeft genomen, waarmee de boete in zijn geheel van tafel werd geveegd. Helaas voor Voetbal TV kwam deze uitspraak te laat. Voetbal TV is namelijk in september 2020 failliet verklaard.
De AP liet het er niet bij zitten en ging in hoger beroep bij de Raad van State. Afgelopen 27 juli was de uitspraak.
Let op!
Voor de praktijk is de zaak zeer relevant omdat de AVG-grondslag ‘gerechtvaardigd belang’ voor de verwerking van persoonsgegevens door de rechter wordt uitgelegd.
Hoger beroep
Om persoonsgegevens te mogen verwerken moet er een geldige grondslag zijn. Een van die grondslagen is ‘gerechtvaardigd belang’. Voor een geslaagd beroep op de grondslag gerechtvaardigd belang (artikel 6, eerste lid, aanhef en onder f, van de AVG) moet aan drie voorwaarden zijn voldaan:
is er een gerechtvaardigd belang?
is de verwerking van de persoonsgegevens noodzakelijk voor de behartiging van dat gerechtvaardigde belang?
is er een belangenafweging gemaakt tussen de belangen van de verantwoordelijke en de betrokkenen?
Volgens de AP is een ‘gerechtvaardigd belang’ een belang dat volgt uit de wet. De AP is het niet eens met Voetbal TV en de rechtbank die vinden dat ‘gerechtvaardigd belang’ ieder belang is dat niet in strijd is met de wet.
Het belang van Voetbal TV is volgens de AP zuiver commercieel van aard. Voetbal TV wil namelijk geld verdienen met de verwerking van beelden van willekeurige (minderjarige) amateurvoetballers, die daarvoor zelf geen toestemming hebben gegeven.
Er bestaat volgens de AP geen recht om geld te mogen verdienen met de persoonsgegevens van anderen. Volgens de AP is een zuiver commercieel belang geen gerechtvaardigd belang en eindigt de toets daarom al bij de eerste stap.
Voetbal TV stelt dat de AP ten onrechte haar belang als zuiver commercieel heeft gekwalificeerd. Zij stelt dat haar belang bij de verwerking van de persoonsgegevens is gelegen in:
de vergroting van de betrokkenheid en het spelplezier van voetballiefhebbers, inclusief dat van spelers die in beeld worden gebracht;
het kunnen uitvoeren van technische analyses voor/door trainers en/of analisten van de voetbalclubs en derde partijen; en
het bieden van de mogelijkheid aan onder andere spelers, vrienden en familieleden om wedstrijden op afstand (terug) te kunnen kijken.
Raad van State bevestigt eerdere uitspraak
De Raad van State oordeelt net als de rechtbank dat in dit geval - gelet op de door Voetbal TV genoemde andere belangen die niet van commerciële aard zijn - geen sprake is van een louter commercieel belang.
De vraag of een uitsluitend commercieel belang op zichzelf een gerechtvaardigd belang in de zin van de AVG kan zijn, hoeft daarom niet te worden beantwoord volgens de Raad van State.
De AP heeft ten onrechte bij de beoordeling van de eerste voorwaarde de door Voetbal TV gestelde belangen niet meegewogen. De AP heeft dan ook op onjuiste gronden vastgesteld dat Voetbal TV in strijd met de AVG heeft gehandeld en bevestigt de uitspraak van de rechtbank.
Is een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang?
De Autoriteit Persoonsgegevens had de Raad van State verzocht om prejudiciële vragen te stellen bij het Hof van Justitie EU. Dit heeft de Raad van State niet gedaan omdat dit niet noodzakelijk werd geacht. Ook heeft de Raad van State dus geen antwoord gegeven op de prangende vraag of een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang is. Het is jammer dat dit met deze uitspraak niet duidelijk is geworden. Het blijft dan ook voorlopig van belang om bij verwerkingen voor commerciële belangen grondig te onderzoeken of de verwerkingen ook andere belangen dienen.
Blijf op de hoogte!
Op de hoogte blijven van deze en andere actualiteiten op het gebied van ICT-recht? Abonneer u dan op onze nieuwsbrief en ontvang onze blogs maandelijks per e-mail.